


1-پژوهش پایه (بنیادی) و پژوهش کاربردی
پژوهش پایهای میتواند زمینهٔ «پژوهش کاربردی» را فراهم آورد، اما در وهلهٔ اول متوجه کاربرد آن در زندگی انسانها نیست. در حالی که پژوهشهای کاربردی دارای جنبهٔ عملی و مستقیماً متوجه حل مشکلات جامعه و بشریت میباشد. در ضرورت انجام این دو دسته از مطالعات شکی نیست. به عنوان مثال تصمیم گیرندگان سیاسی هر کشور به جهت کسب توانایی در ادارهٔ عملی جامعه، نیازمند پژوهشهای کاربردی میباشند و این دسته از پژوهشها خود متکی بر پژوهشهای پایهای هستند.
مطالعهٔ اکتشافی و مطالعهٔ تفصیلی (مطالعهٔ اصلی)
مطالعهٔ اکتشافی، مطالعهای مقدماتی است؛ که بنا بر نوع تحقیق عمدتاً از طریق مطالعات کتابخانهای، مشاهده، یا مصاحبه شکل میگیرد. علت انجام مطالعات اکتشافی عبارتند از:
۱- غنی کردن پرسش پژوهش خود.
از طریق مطالعات اکتشافی اهداف مطالعهٔ خود را بهتر شناخته و حوزهٔ معرفتی خود پیرامون موضوع مورد نظر را گسترش میدهیم. قابل توجهاست که مطالعات اکتشافی به دنبال شناخت اجمالی و کلی از مسئله زوایای مختلف بحث و دیدگاههای مختلف در این زمینه میباشند.
۲- مطالعه و پرس و جو از اهل فن به جهت شناخت منابع و متون اصلی پژوهش. به عبارت دیگر امکانات مورد نیاز پژوهش و امکانات موجود خود را میشناسیم. (مصاحبه میتواند در مطالعات اجتماعی با نمونهای از افرادی باشد که قرار است تا دربارهٔ موضوعی پیرامون ایشان به تحقیق بپردازیم) مطالعهٔ اکتشافی، کوشش پژوهشگر به جهت کسب آگاهی اجمالی از کاری است که درصدد انجام آن میباشد. مطالعهٔ اکتشافی شبیه مطالعهٔ اجمالی یک کتاب است که در آن با مروری اجمالی بر عنوان کتاب، فهرست مطالب آن و فصول مختلف آن آمادهٔ مطالعهٔ تفصیلی میگردیم. مطالعات اکتشافی پیش زمینهٔ مطالعات اصلی میباشند. بسیاری تصور میکنند که پژوهش یافتن پاسخ پرسشهای آن است. در حالی که پژوهش در درجهٔ اول یافتن پرسشی اصیل و شایستهٔ پرسیدن و پژوهش کردن است. شخصیت علمی دانشجو در گرو استحکام رسالهٔ پژوهشی وی و شخصیت رسالهٔ پژوهشی وی در گرو پرسشهای مندرج در آن است. از این رو هر چه پژوهشهای اولیه جدیتر گرفته شوند، بر ارزش نهایی کار علمی شما افزوده میشود.
2- پژوهشهای توصیفی و پژوهشهای تحلیلی
پژوهش توصیفی دارای صورتی «گزارشی» بدون تأکید بر علتیابی مسئله میباشد. مانند: گزارش یک واقعه یا یک اندیشه که در آن تنها به آنچه موجود است [و نه چرایی امر موجود] توجه میشود. برخی از محققان، مطالعات توصیفی در حوزهٔ وقایع تاریخی (زمان گذشته و نه زمان کنونی) را تحت عنوان پژوهشهای تاریخی جدا از پژوهشهای توصیفی مورد مطالعه قرار میدهند. صرف نظر از جنبهٔ روششناسی خاص مطالعات تاریخی، بسیاری از آنها هم واجد ویژگی گزارشی بودن میباشند.
یکی از روشهایی که به تازگی مورد توجه محققان قرار گرفتهاست، پژوهشهای آنلاین میباشد.
در این پژوهشها توزیع پرسشنامه آنلاین محور پژوهش را تشکیل میدهد.